Chánh Pháp là gì? Chúng ta luôn hiểu rằng Phật pháp bao gồm nhiều giáo lý khuyến khích con người hướng tới điều thiện. Thời kỳ Chánh Pháp được xem là nguồn gốc và căn nguyên của Phật giáo, được các hành giả tìm hiểu để hiểu rõ hơn về giáo lý của nhà Phật.
Chánh pháp là gì?
Chánh pháp là những lời Thế Tôn nói ra chính xác và thiết thực cho cuộc sống con người. Nó giống như một ngọn đuốc chiếu sáng trong bóng tối, giúp người tu hành thấy rõ con đường tiến tới hạnh phúc và bình an.
Dùng chánh pháp làm ngọn đèn
Thời kỳ Chính Pháp là thời điểm thuận lợi cho tu hành và giác ngộ. Trong thời kỳ này, mặc dù Phật đã nhập diệt tức là nhập niết bàn, nhưng các nguyên tắc đạo đức và quy tắc giới luật vẫn được giữ vững, cho phép một số người đạt được sự chứng minh. Thời gian Chánh Pháp của đức Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật Thế Tôn kéo dài 500 năm, bắt đầu từ khi Ngài nhập diệt Niết-Bàn.
Các đặc tính cốt lõi của chánh pháp
Đức Phật dạy bảo chúng sinh bằng chính kinh nghiệm và giác ngộ của mình. Trong đó, Ngài đã truyền dạy về các đặc tính cốt lõi của Chánh Pháp như sau:
Hiện kiến
Pháp mà Đức Phật đã truyền bá có thể được thực hành và trải nghiệm ngay trong hiện tại. Chẳng hạn, khi Ngài thực hiện quán chiếu, đã nhìn thấy rõ gốc rễ của sinh tử trong pháp Mười hai duyên khởi theo lưu chuyển và giải thoát và giác ngộ trong pháp Mười hai duyên khởi theo hoàn diệt.
Để thường xuyên nhìn thấy được sự thật trong pháp, hành giả cần tu tập. Thông qua việc thực hành pháp, hành giả có thể trải nghiệm sự giải thoát và an lạc ngay trong từng giây phút cuộc sống, và đạt được chứng ngộ và giải thoát ngay trong đời sống này.
Vô nhiệt
Pháp của Phật có khả năng làm dịu tâm hồn của những người thực hành nó. Nó giúp giải quyết phiền não, trạng thái tâm lý gây nóng bức, khó chịu và đau khổ. Khi cảm giác khó chịu xuất hiện trong thân, nó ảnh hưởng đến tâm, và ngược lại, tâm cũng ảnh hưởng đến thân, tạo ra những cảm giác khó chịu. Những cảm giác này có thể dẫn đến bệnh tật và sự bực bội.
Việc thực hành pháp của Phật giúp loại bỏ bệnh tật của thân và tâm. Bệnh tật của thân phát sinh do bốn đại chủng sinh hoạt mâu thuẫn nhau, gây ra những cảm giác không bình thường và tạo ra những chuyển động không đều đặn của các cơ năng, dẫn đến vô số bệnh lý. Những bệnh tật này đều bị ảnh hưởng bởi tâm hồn bệnh hoạn như lo âu, sợ hãi, khiếp đảm, sầu muộn, sân hận, bất mãn, tham ái, và ngu dốt.
Do đó, để loại bỏ tất cả những bệnh tật của thân và tâm, hành giả phải thực hành pháp của Phật. Pháp của Phật được thiết kế để chữa trị bệnh tật của thân và tâm. Khi thân và tâm không còn bệnh tật, người đó có thể tận hưởng hạnh phúc và sự an lạc, và có thể sống cuộc đời Niết-bàn ngay bây giờ.
Sự hạnh phúc và an lạc của con người chỉ có thể đạt được khi thân tâm không có bệnh tật hay phiền não. Để đạt được điều này, con người cần thực hành pháp của Phật, vì pháp ấy có khả năng làm tiêu tan tất cả những sự sầu muộn, lo âu, sợ hãi, bất mãn, tham ái, sân hận và u tối của tâm hồn.
Tóm lại, pháp của Phật giúp loại bỏ tất cả những bệnh tật và phiền não, mang lại sự tươi mát và an lạc cho những người thực hành nó.
Ứng thời
Pháp Duyên khởi do Đức Phật giảng dạy không chỉ áp dụng ở một nơi mà còn áp dụng ở bất kỳ đâu trên thế gian này. Pháp này đáp ứng tất cả các không gian và thời gian, bởi trong quá khứ, hiện tại và tương lai, tất cả chúng sanh đều bị khổ đau và đều có khát vọng giải thoát.
Việc Đức Phật giảng dạy về Khổ đế và Tập đế, nhân duyên và nhân quả, Diệt đế và Đạo đế là để nêu rõ rằng sự khổ đau của thế gian được tạo nên bởi nhân duyên và nhân quả, và con đường thoát khỏi sự khổ đau là tu tập Đạo đế để đạt được Diệt đế.
Pháp của Phật không bị giới hạn bởi thời gian và không gian vì nó đáp ứng nhu cầu giải thoát khổ đau của tất cả chúng sanh trong mọi thời đại và mọi nơi trên thế gian này. Vì vậy, pháp của Phật được gọi là ứng thời.
Dẫn đạo
Pháp của Đức Phật không mơ hồ mà mang tính cách hướng dẫn, đưa đường và thực tiễn. Được chứng nghiệm và giảng dạy bởi Ngài, pháp này khơi gợi, chỉ bảo và giúp đời sống giải thoát và giác ngộ.
Đức Phật là người dẫn đường, và pháp của Ngài có tính chất hướng dẫn thực nghiệm, để đi đến đời sống an lạc và giải thoát cho đời này và đời sau. Việc nương tựa pháp và lấy pháp làm bậc Đạo sư của chính mình là điều Đức Phật dạy rất nhiều lần cho các đệ tử của Ngài.
Vì vậy, pháp của Phật có tính chất hướng dẫn thực nghiệm để giúp cho bất cứ ai muốn thực hành nó và đi đến cuộc sống có trí tuệ và tình thương.
Cận quán
Pháp của Đức Phật được thuyết giảng không để tranh cãi, lý luận hay suy luận. Điều này được khẳng định trong kinh Thánh Cầu (Trung Bộ I) khi Đức Phật dạy rằng pháp do Ngài chứng ngộ là sâu kín, khó thấy, khó chứng, tịch tịnh, cao thượng, siêu lý luận và chỉ có trí mới thấu hiểu được.
Vì vậy, những ai đến với đạo Phật mà muốn tranh cãi, lý luận hay suy luận thì họ sẽ không bao giờ hiểu được đạo Phật là gì. Tất cả những gì Đức Phật nói ra là những gì Ngài đã thực nghiệm và chứng ngộ, và chỉ có khi thực hành pháp của Phật thì người mới có thể hiểu được đạo Phật.
Đức Phật đã dạy trong kinh Trung Bộ rằng pháp của Ngài được giảng dạy để thực hành, chứ không phải để nói. Vậy, những ai đến với đạo Phật là để thực hành pháp của Phật, chứ không phải để nói về đạo Phật.
Nếu ai đó chỉ biết nói về đạo Phật mà không thực hành, thì họ không phải là nguồn sinh lực của đạo Phật và sự an lạc, giải thoát và giác ngộ sẽ không bao giờ có mặt ở họ. Pháp của Phật có tính cách cận quán, nghĩa là pháp ấy có tính thực hành, chiêm nghiệm và để an trú vào đời sống giải thoát.
Trí giả nội chứng
Đức Phật đã nói trong kinh Thánh Cầu rằng “Pháp do Ngài chứng đạt, pháp ấy chỉ có kẻ trí mới thấu hiểu”. Điều này cho thấy rằng kẻ ngu si thường bị ám ảnh bởi tham ái dục và tham danh lợi, và khó có thể nhận thức rõ chân lý. Ngược lại, người có trí tuệ thường xây dựng cuộc đời mình và mang lại hạnh phúc cho mọi người, trong khi kẻ ngu si thường gây hại cho bản thân và người khác.
Điều này cũng cho thấy rằng người có trí tuệ luôn mở rộng tầm nhìn để cho mọi người thấy rõ chân lý, trong khi kẻ ngu si thường làm cho chân lý khuất phục và phỉ báng những điều đúng đắn.
Vì vậy, pháp của Phật được tiếp cận và thực hành bởi người trí tuệ, bởi pháp này có tính cách cận quan và được chứng ngộ bởi người có trí tuệ. Điều này cho thấy rằng ai thực hành pháp của Phật, họ sẽ phát triển đời sống trí tuệ và có thể giải thoát ngay trong cuộc đời này.
Ngoài ra, pháp còn có nghĩa là trí tuệ, nên người chứng ngộ được pháp được mệnh danh là có trí tuệ. Đức Phật là người đầu tiên chứng ngộ pháp và được gọi là bậc Trí Tuệ ở trong đời, Ngài là người đầu tiên dẫn dắt mọi người đi trên con đường trí tuệ.
Cuối cùng, pháp của Phật là con đường dẫn đến hạnh phúc và an lạc Niết-bàn, và bất kỳ ai thực hành pháp của Phật đều có thể phát sinh đời sống trí tuệ và giải thoát ngay trong cuộc đời này.
Tham khảo thêm: https://giacngo.vn/dac-tinh-cua-chanh-phap-post15139.html
Làm thế nào để bảo vệ Chánh Pháp không bị suy tàn?
Chánh Pháp là gì? Trong quyển thứ 49 của Thập Tụng Luật, Đức Phật đã truyền dạy năm nguyên tắc để bảo vệ Chánh Pháp khỏi sự suy tàn, đó là:
- Tôn trọng Chánh giáo là việc các Tỳ Kheo tuân thủ giáo pháp chân chánh và tránh xa khỏi những quan điểm sai lệch và tà thuyết của Tiểu Thừa và các tôn giáo khác, để giữ cho Chánh Pháp không bị tàn phá.
- Chỉ Tức Sân Ác là sự kiên nhẫn và không tức giận của các Tỳ Kheo, giúp danh tiếng đức độ của họ lan tỏa rộng khắp và thu hút sự tôn trọng từ mọi người, làm cho Chính Pháp không bị tàn phá.
- Kính Sự Thượng Tòa là sự tôn kính và phục tùng các vị đại đức ở vị trí hàng thượng tọa và tìm kiếm học hỏi Phật Pháp từ họ, để giữ cho Chánh Pháp không bị tàn phá.
- Ái Lạc Chính Pháp là sự trân quý sâu sắc của các Tỳ Kheo đối với những điều pháp mà họ nghe được từ các bậc thượng tọa, trưởng lão kỳ cựu, và sự vui mừng khi thực hành theo, để giữ cho Chánh Pháp không bị tàn phá.
- Thiện Hối Sơ Tập là việc các Tỳ Kheo sử dụng phương tiện diễn giảng Phật Pháp Đại Thừa một cách khéo léo để giải thích sâu sắc cho những người mới bắt đầu học Phật Pháp, giúp họ tiến bộ trên con đường của Đạo và giữ cho Chính Pháp không bị tàn phá.
Mặc dù thời kỳ Chánh Pháp không kéo dài lâu, nhưng nó là nguồn gốc và căn nguyên của đạo Phật, giúp các hành giả tìm hiểu về cuộc sống con người, phân biệt được điều thiện và ác, và mang lại nhiều giá trị quan trọng cho đến ngày nay.
