Sát sinh là gì? Nghiệp báo? Cách sám hối, hóa giải sát sinh

Mục lục

    Theo nhân quả, hành động sát sinh sẽ đem lại nỗi đau kéo dài không chỉ trong đời này mà còn trong nhiều kiếp sau. Đức Phật đã xếp sát sinh là giới cấm đầu tiên trong 5 giới của người Phật tử tại gia.

    Sát sinh là gì?

    Sát sinh hay sát sanh, từ “Sát” có nghĩa là giết, còn “Sinh” là sự sống hoặc đối với các sinh vật khác cũng có nghĩa là các chúng sinh. Sát sinh là hành động giết chết các sinh vật cảm nhận được sự đau đớn, sợ hãi và yêu quý mạng sống của chính mình.

    Những sinh vật này giống như con người, họ cũng mong muốn có một cuộc sống trọn vẹn. Nhưng với tư tưởng “vật dụng nhân”, con người sinh ra các động vật để phục vụ cho nhu cầu ăn uống của mình, và do đó, chúng ta đã giết hại rất nhiều sinh vật.

    Những yếu tố ảnh hưởng đến độ nghiêm trọng của một hành động sát sinh

    Theo quan điểm Phật giáo, có 5 yếu tố quan trọng để đánh giá mức độ nghiêm trọng của hành vi sát sinh.

    Đối tượng

    Thứ nhất, đối tượng bị sát hại. Các đối tượng khác nhau sẽ mang lại mức độ tội lỗi khác nhau. Tội nhẹ nhất là giết hại các loài quỷ. Tiếp theo là động vật, rồi đến con người. Trong số con người, giết hại cha mẹ, các vị A-la-hán hoặc các vị thánh khác được coi là tội nặng nhất.

    sát sinh là gì

    Tác ý

    Thứ hai, tác ý. Đây là yếu tố quan trọng nhất trong 5 yếu tố. Tác ý thể hiện ý thức và mục đích của người thực hiện hành vi. Nếu một người vô tình gây ra cái chết của người khác thì sẽ khác với việc cố ý giết người.

    Nhận thức

    Thứ ba, nhận thức. Yếu tố này xác định liệu người thực hiện có đủ năng lực nhận thức về hành vi của mình hay không, ví dụ như người mắc bệnh tâm thần.

    Nỗ lực

    Thứ tư, nỗ lực. Yếu tố này phản ánh ý chí muốn giết hại được thể hiện qua hành động hoặc lời nói. Có nhiều cách dẫn đến hành vi chấm dứt sinh mạng, từ trực tiếp sát hại, xúi giục người khác giết, sử dụng vũ khí, đến dùng thủ đoạn tinh vi như thuốc độc hoặc ma thuật. Bất kỳ cách nào, trực tiếp hay gián tiếp, cũng đều là tội sát sinh.

    Kết quả

    Khi có ý định, nhận thức và nỗ lực giết chết một sinh vật, và khi xác định đối tượng là một sinh vật có khả năng cảm nhận đau đớn và yêu quý cuộc sống của chính mình, kết quả của hành động đó có thể gây ra chết người hoặc gây tổn hại đến sức khỏe, và do đó, mức độ tội lỗi cũng có thể khác nhau.

    Như vậy, theo quan điểm Phật giáo thì hành vi sát sinh được đánh giá nghiêm trọng ở mức độ nào phụ thuộc vào đối tượng bị giết, mục đích của người giết, trình độ nhận thức và sự cố gắng của người giết trong việc chấm dứt sinh mạng.

    Các yếu tố không gây hại đến sự sống của sinh vật khác

    Sau khi quy y Tam bảo, người Phật tử thường phát nguyện thọ trì năm giới. Giới đầu tiên là “Cố ý tránh xa sự sát hại chúng sinh”, thường được gọi là “Không sát sinh”. Thực tế cho thấy, việc “Cố ý tránh xa sự sát hại chúng sinh” có thể thực hiện được, nhưng việc chỉ đơn giản là “Không sát sinh” thì rất khó giữ, vì những người làm nông hoặc sống ở rừng núi thường vô tình gây ra tổn hại đến các sinh vật nhỏ.

    nghiệp sát sinh và cách hóa giải

    Để phạm giới “Không sát sinh”, bạn phải đáp ứng đầy đủ 5 yếu tố sau:

    1. Phải có một sinh vật (người hoặc động vật)
    2. Sinh vật đó vẫn còn sống
    3. Có ý định giết hại
    4. Tìm mọi cách để giết hại
    5. Sinh vật đó bị chết.

    Chỉ khi đáp ứng đầy đủ các yếu tố trên, bạn mới phạm giới. Nếu bạn vô tình gây tổn hại đến các sinh vật trong công việc của mình, bạn không phạm giới sát sinh, mà chỉ bị khuyết giới.

    Nếu bạn bị khuyết giới hay giới kém, bạn cần sám hối và thành tâm xin lỗi cho lỗi lầm không cố ý của mình. Bạn cũng cần thực hiện các hành động thiện để bù đắp cho sự hao tổn phước đức do vô tình gây ra. Bạn cần nỗ lực bảo vệ môi trường, phóng sinh đúng pháp và thực hiện các hành động tốt trong khả năng của mình để tích lũy phước đức.

    Trong Kinh Tăng Chi (phẩm Hạt Muối), Đức Phật đã nói về ý này. Nghiệp cũ xấu ác được ví như nắm muối, nếu nghiệp mới lành mạnh chỉ là bát nước thì bát nước đó sẽ còn mặn chát. Tuy nhiên, nếu nghiệp mới thiện lành liên tục được tạo ra như nước sông Hằng, nắm muối kia sẽ không còn tác dụng gì. Vì vậy, nếu bạn vô tình gây tổn hại đến sinh vật và sau đó nỗ lực để tích phước và hành thiện, phước đức vẫn được bảo tồn để giúp bạn có cuộc sống bình an.

    Nghiệp báo của hành vi sát sanh

    Theo quan điểm của Phật giáo, mọi hành động đều sinh ra quả báo tương ứng. Sát sinh là một hành động xấu ác, nên quả báo của nó cũng không tốt đẹp.

    sát sinh

    Mất dần lòng nhân từ

    Hành động sát sinh khiến con người mất dần lòng nhân từ, thay vào đó là sự sân hận. Ban đầu, người thực hiện sát sinh vẫn còn cảm thấy ghê tay và thương xót đối tượng bị giết. Nhưng theo thời gian, họ dần không còn cảm giác đó nữa. Sự thù hận lại tăng lên khi phải chịu áp lực từ công việc.

    Oán thù tích tụ

    Mọi sinh mạng đều quý giá. Trước khi chết, phần lớn các sinh vật đều thốt lên tiếng kêu đau đớn và oán hận. Sự oán hận trực tiếp nhằm vào kẻ gây ra cái chết. Tích tụ quá nhiều oán hận sẽ không thể hóa giải được nghiệp lực.

    Sẽ bị trả quả báo nghèo hèn

    Theo lời Phật dạy, Ngài chưa từng thấy ai làm nghề đồ tể mà có thể giàu sang được. Trên thực tế, những người làm nghề sát sinh dù có giàu có nhưng rồi cũng hết dần. Tài sản tạo ra từ sát sinh thì không được hưởng.

    Như vậy, sát sinh không chỉ gây ra quả báo khổ đau mà còn khiến người thực hiện mất dần lòng nhân từ, gây ra sự thù hận của các sinh vật bị giết và không thể được hưởng hết tài sản do mình tạo ra. Đó chính là quả báo của hành vi sát sinh theo quan điểm Phật giáo.

    Các mức độ sát sanh

    Theo quan điểm Phật giáo, hành động sát sinh có thể chia thành năm cấp độ, từ nhẹ đến nặng, dựa trên ý thức và mức độ nghiêm trọng của hành vi:

    1. Hành động vô tình gây tổn hại đến sinh vật nhỏ như côn trùng. Do khó quan sát thấy nên dễ gây thương tổn mà không có ý định. Đây là cấp độ nhẹ nhất.
    2. Một hành động xấu ác nhưng không xác định rõ đối tượng bị hại. Ví dụ như đặt bẫy chuột để trừ sâu bọ nhưng không biết có người ăn phải bẫy. Đây là cấp độ thứ hai. 
    3. Biết hành động là xấu ác nhưng không kiềm chế được do những tâm niệm bất thiện chi phối. Ví dụ giết người do động cơ thù hận. Đây là cấp độ thứ ba.
    4. Có ý định gây hại, biết rõ hành động là xấu ác nhưng vẫn thực hiện. Tuy nhiên, vẫn có thể hối cải sau này. Đây là cấp độ thứ tư.
    5. Có ý định gây hại, biết rõ hành động nhưng không nhận ra đó là sai trái và không hối cải. Đây là cấp độ nghiêm trọng nhất, người thực hiện sẽ phải chịu quả báo đau khổ.

    nghề sát sinh và quả báo

    Như vậy, cấp độ của hành vi sát sinh phụ thuộc vào mức độ ý thức và sự nghiêm trọng của hành vi. Cấp độ càng cao thì quả báo càng nặng nề. Mọi hành động đều có hậu quả, không một ai tránh khỏi luật nhân quả của Phật giáo.

    Cách sám hối hóa giải nghiệp sát sanh

    Kính lạy Đức Phật
    Lòng từ bao la
    Thương xót chúng sinh
    Chứng minh đệ tử
    Dâng lời sám hối
    Tội nghiệp sát sinh (1 chuông)

    1. Chúng sinh muôn loài
    Chân, tay, càng, cánh
    Chạy nhảy bay bơi
    Vui thích thỏa thuê
    Như con không khác
    Mà con ác tâm
    Chặt chân bẻ càng
    Tay cánh đứt ngang
    Không hề thương xót
    Nay con quán tưởng
    Cảnh đau đớn đó
    Rơi vào thân con
    Bàng hoàng kinh hãi.
    Đức Phật chứng minh
    Chúng sinh chứng giám
    Con xin sám hối
    Tội lỗi chặt cắt
    Chân tay càng cánh
    Đuôi vây chúng sinh
    Nguyện xin chừa đổi. (1 chuông)

    2. Chúng sinh muôn loài
    Da bảo vệ thân
    Mắt để nhìn ngó
    Cảm nhận an nguy
    Như con không khác
    Mà con ác tâm
    Lột da, chọc mắt
    Chẳng chút đoái thương
    Nay con quán tưởng
    Cảnh đó thuộc mình
    Sinh tâm hoảng loạn
    Ân hận xót xa.
    Đức Phật chứng minh
    Chúng sinh chứng giám
    Con xin sám hối
    Tội lỗi lột da
    Tróc vảy, chọc mắt
    Đến khắp chúng sinh
    Nguyện xin chừa đổi. (1 chuông)
    3. Chúng sinh muôn loài
    Hít thở khoan thai
    Phước quả tự nhiên
    Trên bờ dưới nước
    Như con không khác
    Mà con ác tâm
    Phun độc, hun khói
    Cạn nước, bắt vây
    Khiến cho chúng sinh
    Nghẹn, ngộp, dứt hơi
    Chẳng thở lìa đời
    Chết trong đau khổ
    Nay con quán tưởng
    Cảnh đó thuộc mình
    Giãy đạp lung tung
    Gắng tìm sự sống
    Nước mắt tuôn rơi.
    Đức Phật chứng minh
    Chúng sinh chứng giám
    Con xin sám hối
    Với các chúng sinh
    Nguyện xin chừa đổi. (1 chuông)

    4. Chúng sinh muôn loài
    Kiếm tìm thức ăn
    Nuôi thân dưỡng mạng
    Mà con ác tâm
    Dùng mồi để nhử
    Móc câu, màng lưới
    Trói buộc đớn đau
    Tổn hại mạng sống
    Nay con quán tưởng
    Cảnh đến với mình
    Thình lình thất kinh
    Vô cùng đau khổ.
    Đức Phật chứng minh
    Chúng sinh chứng giám
    Con xin sám hối
    Nguyện xin chừa đổi. (1 chuông)

    5. Chúng sinh muôn loài
    Yêu quý mạng sống
    Như con không khác
    Mà con ác tâm
    Cắt cổ, đập đầu
    Mổ bụng phanh thây
    Đau từng phút giây
    Đón nhận sự chết
    Nay con quán tưởng
    Thân con như vậy
    Thấy sợ thấy run
    Bủn rủn trong lòng.
    Đức Phật chứng minh
    Chúng sinh chứng giám
    Con xin sám hối
    Nguyện xin chừa đổi. (1 chuông)

    6. Chúng sinh muôn loài
    Yêu quý gia đình
    Bầy đàn quyến thuộc
    Như con không khác
    Mà con ác tâm
    Hoặc giết tất cả
    Hoặc bắt chứng kiến
    Giết hại thân quyến,
    Nay con quán tưởng
    Cảnh đó về mình
    Sinh tâm sợ hãi
    Hoảng loạn hoang mang.
    Đức Phật chứng minh
    Chúng sinh chứng giám
    Con xin sám hối
    Những tội lỗi xưa
    Nguyện xin chừa đổi. (1 chuông)

    7. Chúng sinh muôn loài
    Có sinh có tử
    Già bệnh và chết
    Nghiệp ắt phải mang
    Như con không khác
    Vậy mà ác tâm
    Con khiến chúng sinh
    Thêm phần khổ sở
    Chết oan chết uổng
    Câu, lưới, kích điện
    Luộc, rán, ướp sống
    Nóng lạnh chua cay
    Hành hạ phanh thây
    Nhổ lông cắt cổ
    Nay con quán tưởng
    Chết uổng thuộc mình
    Đủ mọi cực hình
    Thất kinh điên đảo
    Chịu sao cho xiết.
    Đức Phật chứng minh
    Chúng sinh chứng giám
    Con xin sám hối
    Đến các chúng sinh
    Nguyện xin chừa đổi. (1 chuông)

    8. Kính lạy Đức Phật
    Nhân quả phân minh
    Ác với chúng sinh
    Thân mình phải gánh
    Đuối nước, lửa thiêu
    Nạn tai bầm dập
    Tim gan đầu não
    Ruột phổi thận hư
    Ung thư, nóng rát
    Bệnh tật triền miên
    Khù khờ điên dại
    Tài sản thất thoát
    Thân quyến chia lìa
    Đánh giết lẫn nhau
    Nay con giác ngộ
    Nhân quả công bằng
    Chẳng dám oán than
    Chỉ chăm sám hối
    Tội ác đã gây
    Ở trong các loài
    Hoặc người hoặc trời
    Cầm thú ngã quỷ
    Giết hại đồng loại
    Hoặc giết khác loài
    Vô tình vô nghĩa
    Tham sắc tham tài
    Tham danh lợi dưỡng
    Chẳng biết vô thường
    Đắm vị tham ăn
    Sát hại sinh linh
    Nay bị gia hình
    Bao điều khốn khổ.

    9. Chúng con thành tâm
    Trên cầu chư Phật
    Dưới sám chúng sinh
    Nguyện tu Phật pháp
    Bỏ ác làm lành
    Theo lời Đức Phật
    Tu phúc cúng dường
    Hồi hướng sám hối
    Tới các chúng sinh
    Trong thân ngoài thân
    Hiện đang sân hận
    Báo oán tội xưa.
    Nguyện xin từ nay
    Cho đến muôn vàn
    Muôn kiếp về sau
    Dứt trừ việc ác
    Nương nơi Tam Bảo
    Cùng với chúng sinh
    Kết duyên bạn lữ
    Làm đệ tử Phật
    Chân thật hành thiện
    Phát tâm Bồ Đề
    Cầu Vô Thượng Đạo. (1 chuông)

    10. Cúi xin Đức Phật
    Oai lực vô biên
    Khiến các chúng sinh
    Cảm nhận thấu hiểu
    Tâm niệm ăn năn
    Chân thành sám hối
    Hồi hướng phát nguyện
    Của đệ tử con
    Bồ Tát Thánh Tăng
    Dang tay che chở
    Chư Thiên ủng hộ
    Chư Thần hỷ hoan
    Khiến chúng đệ tử
    Tinh tấn không ngừng
    Cùng với chúng sinh
    Được vui giác ngộ
    Dứt khổ an lành
    Sau thành Phật quả
    Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (3 lần. 3 chuông)

    Bài viết tham khảo kinh sám hối tội sát sanh tại: https://chuabavang.com/nghi-thuc-tung-kinh-tu-sam-hoi-nghiep-sat-sinh-d6259.html

    Sự sống trên thế gian này là vô cùng quý giá. Vì vậy, mỗi sinh vật đều nên trân trọng giá trị của sinh mạng chính mình và của những sinh vật khác, và không nên thực hiện hành động sát sinh. Đó là tiền đề của một xã hội đầy tình thương và là ước muốn của Đức Phật để giúp mọi sinh vật thoát khỏi khổ đau.

    Hải Vi Seo là một nhà sáng tạo nội dung số và hiện đang làm biên tập viên tại SEO Tâm Linh. Với lĩnh vực chuyên môn nghiên cứu Phật học và tâm linh, tôi đã từng tham gia khóa học tại Học viện Phật giáo Việt Nam. Sở thích của tôi là khám phá các ngôi đền, chùa và chia sẻ bằng kinh nghiệm của mình để mang đến cho người đọc những bài viết hay và uy tín nhất.

    Viết một bình luận