Trong mỗi chúng ta, đều tồn tại những bản ngã, dục vọng và ham muốn riêng biệt. Dẫu biết chúng không tốt cho chúng ta, song không phải ai cũng có thể kiểm soát được. Vậy chúng ta nên hành động như thế nào? Hãy cùng khám phá ý nghĩa của dục vọng là gì và tìm kiếm giải pháp thích hợp trong bài viết sau đây.
Dục vọng là gì?
Nhiều người cho rằng dục vọng chỉ đơn giản là ham muốn về tình dục, nhưng thực tế thì không phải vậy. Dục vọng còn bao gồm những ham muốn tiêu cực khác như tiền bạc, danh vọng, quyền lực, và tình yêu. Để đạt được những mong muốn này, nhiều người sẵn sàng làm điều trái với đạo đức và luân thường.
Từ góc nhìn của Phật giáo, dục vọng là những mong muốn trong tâm hồn con người, nhưng điều này chỉ mang lại đau khổ. Dục vọng có ba loại: tính thiện (nâng cao bản thân), tính ác (thèm muốn của người khác), và tính vô ký (không tốt cũng không xấu).
Nguồn gốc của dục vọng
Dục vọng gây khổ đau cho con người, nhưng không ai biết nguồn gốc của nó và nó tồn tại từ lâu đời. Dục vọng trói buộc chúng ta trong luân hồi vô tận.
Mọi cuộc chiến đều bắt nguồn từ tham dục, điều này đã được chứng minh trong lịch sử. Ví dụ như các cuộc xâm lược của các nước lớn vào Việt Nam đều do dục vọng.
Ham muốn càng lớn thì bản ngã cũng tăng lên, đây chính là động cơ khiến tham dục tiếp diễn qua nhiều đời. Dục vọng khác nhau ẩn chứa trong tâm hồn mỗi người, nếu biết kiềm chế thì chúng không gây hại, nhưng nếu không thì chúng có thể đem lại nỗi đau và bất hạnh trong cuộc sống.
Dục vọng tốt hay xấu?
Dục vọng thực chất là mong muốn và ham muốn của con người, nhưng thường mang tính bình thường và không hợp lý đối với những nhu cầu cá nhân.
Mỗi con người đều có dục vọng bởi vốn bản tính của chúng ta. Ở tuổi trẻ, dục vọng là những món quà ngon lành, những trò chơi và giải trí. Lớn hơn một chút, dục vọng là vị trí trong lớp, trong một nhóm, thành tích học tập và thành công trong công việc.
Dục vọng là điều mà chúng ta muốn đạt được. Tuy nhiên, nếu dục vọng không được kiểm soát, nó có thể dẫn con người vào suy nghĩ, lời nói và hành động sai trái.
Đôi khi, dục vọng quá lớn khiến con người tràn đầy sự hận thù.
Khi dục vọng quá mức, khi những điều bình thường không đáp ứng được nữa, con người sẽ tìm mọi cách, bất kể đúng hay sai, để đạt được mong muốn của mình. Dục vọng vượt quá giới hạn sẽ khiến con người quên mất bản thân và cảm thấy mù quáng trong mọi việc.
Ban đầu, dục vọng không có gì xấu xa. Tuy nhiên, vì lòng tham lam, ghen tuông và ích kỷ của con người, nó đã trở thành một thứ “con dao hai lưỡi” nguy hiểm.
Sự dục vọng tác động đến cuộc sống của con người như thế nào?
Dục vọng ảnh hưởng xấu đến nhiều khía cạnh trong cuộc sống của con người. Dưới đây là những ảnh hưởng lớn nhất mà Hải Vi Seo sẽ đề cập.
Đến chính cá nhân, gia đình và cộng đồng
Nhiều người muốn trải nghiệm cảm giác mới và thỏa mãn ham muốn nhất thời, nên tìm đến các loại thuốc cấm như phiện và ma túy. Điều này đã gây ra nhiều vụ việc đau lòng, bao gồm ăn trộm, cướp giật, mua ma túy bằng tiền từ việc giết người thân.
Tham dục có nhiều biểu hiện khác nhau, nó chi phối suy nghĩ và hành động của con người. Tham dục là nguồn gốc của nhiều khổ đau, nhưng nhiều người vẫn không nhận thức được điều này và vẫn luôn tìm kiếm thỏa mãn. Điều này dẫn đến các vụ tranh cướp, ly dị, kiện cáo, dối trá và hãm hại nhau.
Sự ham muốn tác động đến môi trường sống
Con người đang chìm đắm trong sự thỏa mãn nhu cầu của bản thân, tổ chức, xã hội và quốc gia. Nhiều nước công nghiệp vét cạn tài nguyên môi trường để thỏa mãn lòng tham không đáy của con người.
Triệt phá rừng, thải khí độc đã làm môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng. Dịch bệnh và hiệu ứng nhà kính ngày càng nhiều và nghiêm trọng hơn.
Công nghiệp và khoa học phát triển để thỏa mãn dục vọng của con người, nhưng quên đi sự sống của các loài động vật và thiên nhiên. Con người cũng quên đi đồng loại và bản thân mình trong cuộc chạy đua lợi nhuận.
Sự dục vọng dẫn đến xung đột và chiến tranh
Bao nhiêu người đã hy sinh và bao nhiêu gia đình đã bị chia cắt vì chiến tranh, mà chiến tranh vẫn diễn ra khắp nơi. Chiến tranh bắt nguồn từ dục vọng chinh phục và ham muốn quyền lực. Dục vọng đã làm mờ lý trí của con người, khiến họ không nhận ra tác hại mà chính dục vọng của họ đã gây ra.
Làm sao để kiềm chế được dục vọng?
Tại sao chỉ dùng tới kiểm soát ham muốn mà không phải loại bỏ ham muốn hoàn toàn? Bởi vì, ham muốn đã ăn sâu vào tiềm thức con người, khiến chúng ta không nhận ra rõ ràng. Tuy nhiên, chỉ cần biết cách kiểm soát ham muốn thôi, cuộc sống cũng trở nên tốt đẹp hơn nhiều.
Có ba cách kiểm soát ham muốn:
- Thứ nhất, hãy cảm thấy hài lòng với cuộc sống hiện tại. Mỗi người đều có ước mơ và hoài bão cần theo đuổi. Tuy nhiên, phải xác định được giới hạn và thỏa mãn với những gì đã có. Không nên ép bản thân quá nhiều. Đừng để ham muốn chi phối, hãy làm chủ chúng.
- Thứ hai, biết suy nghĩ cho người khác và học cách cho đi. Hãy đặt mình vào hoàn cảnh của người khác để hiểu cảm xúc của họ. Từ đó, biết việc nên làm, không nên làm, kiểm soát được dục vọng của bản thân. Cho đi để nhận lại nhiều hơn, cảm nhận được tình cảm, niềm vui và hạnh phúc trong cuộc sống.
- Cuối cùng, có thái độ tích cực đối với cuộc sống. Ham muốn thường chỉ xuất hiện ở những người có thái độ tiêu cực. Khi ham muốn không được thỏa mãn, họ cảm thấy cuộc sống u ám. Ngược lại, với thái độ tích cực, dễ dàng cảm thấy thoả mãn, cuộc sống đa sắc màu và tươi đẹp hơn.
Để cuộc sống tốt đẹp hơn, không chỉ cần chấm dứt chiến tranh hay tránh những sự việc đau lòng. Mỗi người cần học cách kiểm soát ham muốn của bản thân. Ham muốn không phải là điều xấu, nếu biết thỏa mãn đúng cách.
Đừng để ham muốn chi phối và làm hỏng cuộc sống. Hãy tỉnh giác, biết điểm dừng của bản thân. Đừng vì tham lam mà quên đi lòng nhân ái. Hãy sống có tình người, biết quan tâm và chia sẻ với mọi người xung quanh.
Khi gặp khó khăn, đừng tuyệt vọng mà hãy lạc quan. Cuộc sống vốn dĩ đã khó khăn, nên hãy cố gắng làm lành là được. Đừng mong chờ quá nhiều ở cuộc đời này mà chấp nhận và hài lòng với những gì mình có.
Sống tích cực, yêu thương và cho đi nhiều hơn nhận lại. Đó chính là cách làm cho cuộc sống tươi đẹp hơn, bất chấp mọi khó khăn thử thách. Hãy kiểm soát dục vọng, sống có trách nhiệm và đạo đức. Đó chính là con đường dẫn đến hạnh phúc chân thật.
